بررسی پایداری منابع آب در شهرستان قوچان: رویکرد برنامه‌ریزی کسری

چکیده پایداری منابع آب مهم­ترین سهم را در وجود و دوام سیستم­های کشاورزی دارد و به میزان زیادی وابسته به الگوی کشت محصولات زراعی می­باشد. یک برنامه جامع زراعی شامل جنبه­های محیطی، اقتصادی و اجتماعی سیستم مزرعه می­باشد. در این مقاله، برای تشخیص پایداری منابع آب و مشخص کردن سیستم زراعی بهینه از نسبت سودبه مصرف آب استفاده شده است و شاخص پایداری منابع آب برای شهرستان قوچان بدست آمده است. برای این هدف از روش برنامه­ریزی کسری استفاده شده است و در نهایت با برنامه­ریزی خطی مقایسه شده است. داده­های مورد نیاز در این مطالعه از طریق تکمیل 480 پرسشنامه در سال زراعی 88-1387 استخراج گردید، همچنین از داده­های پرسشنامه هزینه تولید در سال زراعی 88-1387 و داده­های میانگین برآورد شده توسط جهاد کشاورزی شهرستان نیز استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که با استفاده از برنامه­ریزی کسری میزان آب استفاده شده نسبت به برنامه­ریزی خطی کمتر می­باشد و از طرفی سود منطقه نیزبه میزان 20076466560ریال کاهش خواهد یافت. شاخص پایداری منطقه نیز برابر با 81/281 خواهد بود. بنا براین، باتوجه به این که حرکت به سمت الگوی کشت متناسب با استفاده پایداراز آب باعث کاهش سود بهره­برداران می­شود، حمایت بیشتردولت از کشاورزان به کارگیرنده این الگوا لزامی است.